Για την καλύτερη και πιο έγκαιρη πρόληψη των παιδικών στοματικών νοσημάτων είναι απαραίτητη η σωστή στοματική υγιεινή, η σωστή διατροφή, οι τακτικές επισκέψεις στον παιδοδοντίατρο, η φθορίωση και οι προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών. Διαβάστε αναλυτικά παρακάτω…
1. Σωστή στοματική υγιεινή
ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑ
Η υγεία των παιδιών είναι αποκλειστική ευθύνη των γονιών. Φροντίστε τα δόντια του παιδιού σας, έως ότου αφήσετε το παιδί να κάνει μπάνιο μόνο του στη μπανιέρα ή μέχρι να γράφει ολοστρόγγυλα γραμματάκια!
- Η οδοντόβουρτσα πρέπει να έχει μικρή κεφαλή και μαλακές προς μέτριες τρίχες σε όλες τις ηλικίες.
- Αλλάξτε την οδοντόβουρτσα κάθε 3-4 μήνες.
- Προτιμήστε απλή και όχι ηλεκτρική οδοντόβουρτσα! Τα παιδιά το θεωρούν παιχνίδι και δεν βουρτσίζουν ικανοποιητικά.
- Το βούρτσισμα των δοντιών σε κάθε ηλικία θα πρέπει να γίνεται ιδανικά 2-3 φορές ημερησίως, και οπωσδήποτε το βράδυ. Προσοχή στην περίπτωση που το παιδί δεν μπορεί να φτύσει ή δεν του αρέσει η οδοντόκρεμα (σε μωρά 6-12 μηνών ή μεγαλύτερα παιδιά) συμβουλευτείτε την παιδοδοντίατρο αν απαιτείται η χρήση οδοντόκρεμας ή πως μπορείτε να βουρτσίσετε τα δόντια χωρίς να καταπιεί το παιδί οδοντόκρεμα.
Οι γονείς είναι υπεύθυνοι για τη στοματική υγιεινή του παιδιού μέχρι την ηλικία των 6-7 ετών, οπότε και το παιδί κατακτά τη λεπτή κινητικότητα και μπορεί να βουρτσίσει ικανοποιητικά! Όσο καλά και να νομίζετε ότι βουρτσίζει το παιδί ποτέ δεν απομακρύνει τον βασικό όγκο της μικροβιακής πλάκας από τα δόντια του! Αφήστε το να βουρτσίσει τα δόντια του, αλλά πάντα ολοκληρώστε εσείς το βούρτσισμα.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑΤΟΣ
0-2 ετών | 2-6 ετών | > 6 ετών | |
Πόσες φορές; | 1 | 2 φορές (οπωσδήποτε το βράδυ) | 2-3 φορές |
Οδοντόκρεμα | 500 ppmF | 1000 ppmF | 1450 ppmF |
Οδοντόβουρτσα | Αν έχει μόνο τα μπροστινά δοντάκια: Ειδικό πανάκι ή μια οδοντόβουρτσα σιλικόνης | Μαλακές τρίχες/Μικρή κεφαλή | Μαλακές τρίχες/Μικρή κεφαλή |
Αν έχει και τους παιδικούς τραπεζίτες: Παιδική οδοντόβουρτσα. | Μακριά λαβή | Μακριά λαβή |
Οδηγίες Βουρτσίσματος των δοντιών
Πώς θα βουρτσίσω τα σιδεράκια και πώς θα χρησιμοποιήσω τα μεσοδόντια βουρτσάκια και το οδοντικό νήμα;
ΟΔΟΝΤΙΚΟ ΝΗΜΑ
Ανάλογα με τη θέση των δοντιών στο στόμα ίσως είναι απαραίτητο το οδοντικό νήμα! Εξαρτάται αν τα δοντάκια ακουμπάνε το ένα δίπλα στο άλλο ή αν έχουν κενό. Συνήθως στα παιδιά μέχρι 5 ετών δεν χρειάζεται το οδοντικό νήμα γιατί υπάρχουν κενά μεταξύ των δοντιών. Τα κενά αυτά όμως κλείνουν όταν αρχίσουν να εμφανίζονται τα μόνιμα δόντια.
Τότε η οδοντόβουρτσα μπορεί να καθαρίσει μόνο τις 3 από τις 5 επιφάνειες του δοντιού. Σε αυτά τα σημεία εγκλωβίζονται τροφές και για το λόγο αυτό τα δόντια καταστρέφονται συνήθως ανάμεσα. Φανταστείτε ένα σπίτι! Έχει 4 πλευρές (ανατολική, δυτική, βόρεια και νότια) και μία σκεπή! Έτσι είναι και το δόντι! Αν όμως πρόκειται για σπιτάκια στη σειρά, τότε στο σπίτι θα φαίνεται μόνο η πρόσοψη, πίσω πλευρά και η σκεπή!
Το οδοντικό νήμα μπορεί να καθαρίσει την περιοχή ανάμεσα από τα δόντια και να προλάβει την τερηδόνα! Η παιδοδοντίατρος θα σας ενημερώσει για την τεχνική και ειδικές λαβές που εξυπηρετούν την τοποθέτηση του νήματος ανάμεσα στα δόντια.
Πώς να χρησιμοποιήσω σωστά το οδοντικό νήμα;
Τι γίνεται όμως ανάμεσα από τα δόντια, μπροστά και πίσω;
Σε αυτά τα σημεία εγκλωβίζονται τροφές και για το λόγο αυτό τα δόντια καταστρέφονται συνήθως ανάμεσα. Φανταστείτε ένα σπίτι! Έχει 4 πλευρές (ανατολική, δυτική, βόρεια και νότια) και μία σκεπή! Έτσι είναι και το δόντι! Αν όμως πρόκειται για σπιτάκια στη σειρά, τότε στο σπίτι θα φαίνεται μόνο η πρόσοψη, πίσω πλευρά και η σκεπή!
Το οδοντικό νήμα μπορεί να καθαρίσει την περιοχή ανάμεσα από τα δόντια και να προλάβει την τερηδόνα! Η παιδοδοντίατρος θα σας ενημερώσει για την τεχνική και ειδικές λαβές που εξυπηρετούν την τοποθέτηση του νήματος ανάμεσα στα δόντια.
ΣΤΟΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ
Τα στοματικά διαλύματα είναι είτε φθοριούχα (υγρή μορφή οδοντόκρεμας) είτε αντιμικροβιακά. Τα φθοριούχα προλαμβάνουν την τερηδόνα, και τα αντιμικροβιακά την ουλίτιδα. Χρησιμοποιήστε τα μόνο αν σας τα συστήσει ο οδοντίατρος. Το σωστό τρίλεπτο βούρτσισμα, η χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας και το οδοντικό νήμα επαρκούν απόλυτα για τη διατήρηση της στοματικής υγείας. ΠΡΟΣΟΧΗ: Απαγορεύεται η χρήση τους σε παιδιά μικρότερα των 6 ετών.
2. Σωστή διατροφή
Μετά τους πρώτους μήνες του μωρού σας ,οπότε και θα προχωρήσετε στο σταδιακό εμπλουτισμό της διατροφής του, είναι πολύ σημαντική η επιλογή των τροφών και οι σχετικές συνήθειες που υιοθετούνται. Προσπαθήστε γενικά να αποφεύγετε τροφές που περιέχουν πολύ ζάχαρη. Μην προσθέτετε ζάχαρη στο γάλα του ή στις διάφορες τροφές του.
Αποφύγετε
- γάλα με ζάχαρη, μέλι ή κακάο
- αναψυκτικά ή χυμούς με ζάχαρη
- το τσιμπολόγημα
- να κρατάει το παιδί για ώρα το φαγητό στο στόμα του
Για να κρατήσετε τα δόντια του παιδιού υγιή:
- Τα γλυκά πρέπει να καταναλώνονται μαζί με τα κύρια γεύματα για παράδειγμα μετά το μεσημεριανό φαγητό, και όχι σαν σνακ ανάμεσα στα γεύματα.
- Αποφύγετε καραμέλες, γλειφιτζούρια, ζελεδάκια που κολλάνε στα δόντια και παραμένουν για μεγάλο χρόνο στο στόμα.
- Θυμηθείτε ότι η ζάχαρη βρίσκεται καλά κρυμμένη σε πολλές τροφές! Για παράδειγμα αν το παιδί πίνει το γάλα με δημητριακά ή κακάο δύο φορές την ημέρα ουσιαστικά είναι σαν να έχει φάει δύο γλυκά!
- Οι κακές διατροφικές συνήθειες, το τσιμπολόγημα, η πλούσια διατροφή σε υδατάνθρακες και σάκχαρα, και φυσικά η κακή στοματική υγιεινή που προκαλούν την τερηδόνα, κληρονομούνται. Φροντίστε εσείς να τους δώσετε το σωστό παράδειγμα υγιεινής διατροφής.
- Η πολύτιμη βοήθεια των παππούδων και των γιαγιάδων θα είναι ακόμη μεγαλύτερη αν τους ζητήσετε να μην δίνουν και καλομαθαίνουν τα παιδιά με σοκολάτες και καραμέλες, αλλά με λαχανικά και φρούτα!
3. Τακτικοί επανέλεγχοι και φθορίωση
Πόσο συχνά πρέπει να επισκέπτεται το παιδί τον παιδοδοντίατρο;
Σύμφωνα με τα πρωτόκολλα των ακαδημιών Παιδοδοντιατρικής η επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο πρέπει να γίνεται 2 με 4 φορές το χρόνο ανάλογα με τις ανάγκες κάθε παιδιού. Για παράδειγμα ένα παιδί το οποίο βουρτσίζει ικανοποιητικά και δεν έχει τερηδόνα στα δόντια του μπορεί να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα επανελέγχων ανά 9μηνο. Αντίθετα ένα μικρό παιδί με τερηδόνα ή ένα παιδί με «σιδεράκια» που δεν βουρτσίζει καλά, μπορεί να χρειαστεί να επιβλέπεται ανά 3 ή 4 μήνες από τον οδοντίατρο.
Τι είναι φθορίωση;
Η φθορίωση είναι η τοποθέτηση από τον οδοντίατρο ενός βερνικιού με φθόριο περισσότερο από ότι έχει η οδοντόκρεμα. Γίνεται μόνο στο οδοντιατρείο, 2-4 φορές το χρόνο και ουσιαστικά «δυναμώνει» το σμάλτο των δοντιών και προλαμβάνει τη δημιουργία τερηδόνας.
Πώς «δυναμώνει» το φθόριο το σμάλτο;
Το σμάλτο περιέχει φώσφορο και ασβέστιο σε μορφή κρυστάλλων υδροξυαπατίτη (ΗΑΡ). Το φθόριο ενώνεται με τους κρυστάλλους και να δημιουργεί έναν νέο κρύσταλλο, τον φθοριοαπατίτη ή υδροξυφθοριοαπατίτη (FAP) και έτσι το σμάλτο γίνεται πιο ανθεκτικό στα οξέα.
Πώς προλαμβάνει τη δημιουργία της τερηδόνας;
Η φθορίωση των δοντιών λειτουργεί προστατευτικά γιατί αυξάνεται η συγκέντρωση των μεταλλικών αλάτων γύρω από τα δόντια. Κάθε φορά που μένουν τροφές στο δόντια μας τα οξέα των μικροβίων «διαλύουν» τους κρυστάλλους της αδαμαντίνης (demineralisation). Μέχρι όμως να δούμε τρύπα στο δόντι θα περάσουν αρκετοί μήνες. Το φθόριο μειώνει το ρυθμό απομετάλλωσης (demineralisation) και αυξάνει το ρυθμό επαναμετάλλωσης (remineralisation) βοηθώντας την αδαμαντίνη να διατηρηθεί ανέπαφη.
Δεν θέλω να κάνω φθορίωση γιατί έχω ακούσει και διαβάσει στο διαδίκτυο ότι το φθόριο και η φθορίωση βλάπτει τα παιδιά
Έχετε δίκιο να είστε αναστατωμένοι από την παραπληροφόρηση που κυκλοφορεί για τη φθορίωση! Είναι το λιγότερο τρομακτική! Η απάντηση όμως είναι μία. Το φθόριο δεν βλάπτει! Το φθόριο είναι το μόνο αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της τερηδόνας και την αύξηση της ανθεκτικότητας των δοντιών. Βρίσκεται στον οργανισμό μας και στις τροφές που τρώμε!
Το φθόριο στην τοπική εφαρμογή φθορίου (φθορίωση) στο οδοντιατρείο θέλουμε να απορροφηθεί μόνο από τα δόντια. Δεν χορηγούμε συστηματικά φθόριο δηλαδή δεν δίνουμε στο παιδί να καταπιεί φθόριο και να απορροφηθεί από τον οργανισμό του.
Αναρωτηθείτε: Θα αποφεύγατε να δώσετε παυσίπονο ή αντιβίωση στο άρρωστο παιδί σας, μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν καταγεγραμμένες δεκάδες παρενέργειες; Η απάντηση είναι σαφώς όχι. Τα φάρμακα, οφείλουμε να τα χορηγούμε σε απόλυτη ανάγκη, στη σωστή ποσότητα και με το σωστό τρόπο χορήγησης!
4. Προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών (sealants)
Τι είναι οι προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών;
Είναι υγρές ρητίνες, δηλαδή υγρό άσπρο σφράγισμα! Είναι προληπτικά σφραγίσματα στα οποία όμως δεν απαιτείται να τροχιστεί το δόντι, απλά το «σφραγίζουμε» με την υγρή ρητίνη. Με τον τρόπο αυτό δεν παγιδεύονται τροφές μέσα στις αύλακες και δεν τερηδονίζεται το δόντι. Τοποθετούνται στους πρώτους και δεύτερους μόνιμους γομφίους ή και σε οποιοδήποτε δόντι έχει πολύ βαθιές αύλακες. Το ποσοστό μείωσης της τερηδόνας μπορεί να φτάσει έως και το 95% και η διάρκεια ζωής 5-10 χρόνια. Ωστόσο δεν είναι πανάκεια και χρειάζονται τακτικούς επανελέγχους και σωστή στοματική υγιεινή!